آیا به دنیای جذاب طراحی علاقه دارید و می‌خواهید مهارت‌های خود را در این زمینه به کار بگیرید؟ شاید ایده‌ی یادگیری طراحی رابط کاربری (UI) و تجربه‌ی کاربری (UX) را در سر دارید و به دنبال مسیری برای ورود به این حرفه هستید. طراحان UI و UX نقش حیاتی در شکل‌دهی به محصولات دیجیتال، از اپلیکیشن‌ها گرفته تا وب‌سایت‌ها، ایفا می‌کنند و تأثیر مستقیمی بر نحوه‌ی تعامل کاربران با این محصولات دارند.
طراحی UI و UX: دو روی یک سکه
عبارات UI و UX اغلب به جای یکدیگر به کار می‌روند، اما باید توجه داشت که این دو مفهوم، اگرچه با یکدیگر هم‌پوشانی دارند، کاملاً یکسان نیستند. UX مخفف User Experience (تجربه کاربری) و UI مخفف User Interface (رابط کاربری) است.
هدف اصلی طراحی UI و UX، ایجاد یک تجربه‌ی کاربری یکپارچه، جذاب و لذت‌بخش برای کاربران است، به گونه‌ای که آن‌ها را به سمت استفاده از محصولات یا خدمات یک شرکت هدایت کند. با این حال، هر کدام از این دو حوزه، بر جنبه‌های متفاوتی از این تجربه تمرکز دارند. به جای در نظر گرفتن UI و UX به عنوان دو تخصص رقیب، بهتر است آن‌ها را به عنوان مجموعه‌ای از مهارت‌های مکمل ببینیم که در کنار یکدیگر، بهترین نتیجه را برای کاربر به ارمغان می‌آورند.
تفاوت‌های کلیدی UI و UX
طراحی UI و UX، دو جنبه‌ی حیاتی در فرآیند طراحی محصولات دیجیتال هستند که در کنار هم، تجربه‌ی کاربری ایده‌آلی را رقم می‌زنند. UX بر جنبه‌های عملکردی و کاربردی محصول تمرکز دارد و تلاش می‌کند تا اطمینان حاصل کند که محصول، نیازهای کاربر را به درستی برآورده می‌کند و استفاده از آن آسان و لذت‌بخش است. از سوی دیگر، UI بر جنبه‌های بصری و ظاهری محصول متمرکز است. طراحان UI وظیفه دارند تا رابط کاربری را جذاب، بصری و کاربرپسند طراحی کنند، به گونه‌ای که کاربران از استفاده از محصول لذت ببرند.
به عنوان یک مثال ساده، اگر بخواهیم طراحی دیجیتال را به طراحی یک کتاب تشبیه کنیم، UX مانند داستان، شخصیت‌پردازی و محتوای کتاب است، در حالی که UI شامل طراحی جلد، فونت‌ها و صفحه‌آرایی می‌شود.
در مثالی دیگر، می‌توان طراحی UX را به اسکلت، لوله‌کشی و سیم‌کشی یک خانه تشبیه کرد، در حالی که طراحی UI به انتخاب رنگ‌ها، کف‌پوش‌ها و کابینت‌ها اشاره دارد. هر دو جنبه برای ایجاد یک محصول موفق و کاربردی ضروری هستند. طراحان UI و UX با همکاری نزدیک، تلاش می‌کنند تا تجربه‌ی کاربری بی‌نظیری را برای کاربران خود خلق کنند.
به یاد داشته باشید که استخدام یک طراح UX و UI، برای موفقیت هر شرکتی که به دنبال رضایت مشتریان خود است، ضروری است.
مهارت‌های لازم برای طراحان UI و UX
حوزه طراحی UI و UX، یک حوزه‌ی نسبتاً جدید و پویا است. مسیر مشخصی برای تبدیل شدن به یک طراح UI/UX وجود ندارد و افراد با پیشینه‌های مختلف می‌توانند وارد این حوزه شوند. بسیاری از طراحان موفق UI و UX، از رشته‌هایی مانند طراحی گرافیک، توسعه نرم‌افزار، روانشناسی یا بازاریابی دیجیتال وارد این حوزه شده‌اند.
داشتن تحصیلات مرتبط با طراحی گرافیک یا طراحی وب می‌تواند یک مزیت محسوب شود، اما مهم‌ترین عامل برای موفقیت در این حوزه، درک عمیق از نحوه‌ی تفکر و رفتار انسان‌ها است. بنابراین، حتی داشتن مدرک روانشناسی نیز می‌تواند به اندازه‌ی مدرک طراحی گرافیک برای تبدیل شدن به یک طراح UX/UI، ارزشمند باشد.
در ادامه، به بررسی مهارت‌های کلیدی مورد نیاز برای طراحان UI و UX می‌پردازیم.
هشت مهارت فنی ضروری برای طراحان UI و UX
مهارت‌های Wireframing و Prototyping
Wireframing به طراحی شمای کلی و چیدمان عناصر مختلف رابط کاربری در صفحات وب اشاره دارد. طراحان UX/UI با استفاده از وایرفریم‌ها، تعیین می‌کنند که عناصر مختلف مانند تصاویر، دکمه‌ها، منوها و محتوا، چگونه در صفحات مختلف نمایش داده شوند و بهترین تجربه‌ی کاربری را برای کاربران فراهم کنند. پس از تأیید وایرفریم‌ها، نوبت به طراحی نمونه‌های اولیه یا Prototype می‌رسد. برای این کار، طراحان باید با ابزارهای نمونه‌سازی مانند Figma، Adobe XD یا Sketch آشنایی داشته باشند. نمونه‌های اولیه، یک شبیه‌سازی تعاملی از محصول نهایی را ارائه می‌دهند و به طراحان کمک می‌کنند تا قبل از پیاده‌سازی نهایی، ایده‌های خود را آزمایش و ارزیابی کنند. توانایی ایجاد سریع و کارآمد وایرفریم و نمونه‌های اولیه، یک مهارت ضروری برای طراحان UI و UX است.
مهارت‌های تحقیق
طراحان UX باید بتوانند داده‌های کمی و کیفی را از طریق تحقیق و تجزیه و تحلیل جمع‌آوری کنند تا درک عمیقی از نیازها، رفتارها و ترجیحات کاربران خود داشته باشند. این فرآیند شامل استفاده از روش‌های مختلف تحقیق مانند مصاحبه با کاربران، مشاهده‌ی رفتار کاربران، نظرسنجی‌ها و تشکیل گروه‌های کانونی است. طراحان باید بدانند که چگونه سؤالات مناسب را در مصاحبه‌ها و نظرسنجی‌ها مطرح کنند تا اطلاعات ارزشمندی را جمع‌آوری کنند. همچنین، آشنایی با تست‌های قابلیت استفاده مانند تست دسته‌بندی و نقشه‌ی حرارتی، برای ارزیابی و بهبود طراحی‌های خود ضروری است.
مهارت‌های نگارش UI/UX (UX Writing)
نگارش UX، یک تخصص منحصربه‌فرد است که بر ایجاد محتوای متنی کوتاه و مختصر برای راهنمایی کاربران در تعامل با یک محصول دیجیتال تمرکز دارد. این محتوا شامل متن‌های راهنما، پیام‌های خطا، برچسب‌ها و دکمه‌ها می‌شود. هدف اصلی نگارش UX، ایجاد یک تجربه‌ی کاربری روان و لذت‌بخش از طریق استفاده از زبان ساده، شفاف و مرتبط با برند است. نگارش UX خوب، به کاربران کمک می‌کند تا به راحتی در محصول حرکت کنند، اهداف خود را دنبال کنند و از استفاده از محصول لذت ببرند.
مهارت‌های ارتباط بصری
ارتباط بصری در طراحی UX، فراتر از ظاهر و زیبایی یک وب‌سایت است. این مهارت شامل استفاده مؤثر از عناصر بصری مانند آیکون‌ها، تصاویر، رنگ‌ها و تایپوگرافی برای انتقال پیام، هدایت کاربران و بهبود تجربه‌ی کاربری می‌شود. یک طراح UX/UI باید بتواند از این عناصر بصری به گونه‌ای استفاده کند که کاربران به راحتی اطلاعات مورد نیاز خود را پیدا کنند، در وب‌سایت حرکت کنند و با محصول تعامل داشته باشند. به عنوان مثال، استفاده از آیکون‌های آشنا و قابل‌فهم، نیاز به توضیحات متنی را کاهش می‌دهد و به کاربران کمک می‌کند تا سریع‌تر منظور را متوجه شوند.
مهارت‌های طراحی تعاملی (Interaction Design)
طراحی تعاملی، فرآیند طراحی تعاملات بین کاربران و محصولات دیجیتال است. این فرآیند شامل درک رفتار کاربران، طراحی رابط‌های کاربری جذاب و بصری، و ایجاد تعاملات روان و لذت‌بخش است. طراحان تعاملی باید به عناصری مانند زیبایی‌شناسی، حرکت، صدا و فضای فیزیکی توجه کنند تا تجربه‌ی کاربری را بهبود بخشند. هدف نهایی طراحی تعاملی، ایجاد محصولاتی است که استفاده از آن‌ها آسان، شهودی و لذت‌بخش باشد و کاربران را به سمت اهدافشان هدایت کند.
مهارت‌های کدنویسی
اگرچه طراحان UI و UX نیازی به تسلط کامل بر کدنویسی ندارند، اما آشنایی با مفاهیم اولیه HTML و CSS می‌تواند بسیار مفید باشد. این دانش به طراحان اجازه می‌دهد تا تغییرات جزئی را در وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها ایجاد کنند و به سرعت ایده‌های خود را آزمایش و اجرا کنند. همچنین، دانش کدنویسی به طراحان کمک می‌کند تا با توسعه‌دهندگان بهتر ارتباط برقرار کنند، محدودیت‌های فنی را درک کنند و طرح‌های واقع‌بینانه‌تری ارائه دهند.
مهارت‌های تحلیلی
طراحان UX/UI باید پس از انتشار محصول، به طور مداوم عملکرد آن را زیر نظر داشته باشند و داده‌های مربوط به رفتار کاربران را تجزیه و تحلیل کنند. این داده‌ها شامل معیارهایی مانند تعداد بازدیدها، نرخ پرش، مدت زمان حضور کاربران در صفحات مختلف و نرخ تبدیل است. با تجزیه و تحلیل این داده‌ها، طراحان می‌توانند نقاط قوت و ضعف محصول را شناسایی کنند، راه‌هایی برای بهبود آن پیدا کنند و ایده‌هایی برای تولید محصولات جدید ارائه دهند. توانایی درک اعداد، درصدها و نسبت‌ها برای ارزیابی عملکرد طراحی و تصمیم‌گیری‌های مبتنی بر داده، ضروری است.
مهارت‌های معماری اطلاعات (Information Architecture)
معماری اطلاعات، فرآیند سازماندهی، ساختاربندی و برچسب‌گذاری محتوا به گونه‌ای است که کاربران بتوانند به راحتی اطلاعات مورد نظر خود را پیدا کنند. طراحان UX/UI باید در مورد چگونگی سازماندهی محتوا، ایجاد ساختار منوها، و طراحی مسیرهای ناوبری تصمیم‌گیری کنند. همچنین، آن‌ها باید به نیازهای آموزشی کاربران نیز توجه کنند و استراتژی‌های محتوایی مناسبی را برای کمک به آن‌ها در درک محصول ارائه دهند. هدف نهایی معماری اطلاعات، ایجاد یک تجربه‌ی کاربری منطقی، شهودی و آسان است که به کاربران کمک می‌کند تا به سرعت و به راحتی به اطلاعات مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند.
مهارت‌های نرم ضروری برای طراحان UI و UX
طراحی UI/UX، یک شغل مبتنی بر تعاملات انسانی است که به مهارت‌های نرم ویژه‌ای نیاز دارد. در واقع، مهارت‌های نرم، تفاوت بین یک طراح خوب و یک طراح عالی را رقم می‌زنند. در ادامه، به بررسی این مهارت‌ها می‌پردازیم:
کنجکاوی
طراحان UI و UX باید نسبت به کاربران و مخاطبان خود کنجکاو باشند. آن‌ها باید سؤالاتی مانند “کاربران چه نیازها و انگیزه‌هایی دارند؟”، “چه چیزی باعث می‌شود تا آن‌ها از یک محصول استفاده کنند؟” و “چگونه می‌توانیم زندگی آن‌ها را بهبود بخشیم؟” را از خود بپرسند. کنجکاوی، طراحان را به سمت پرسیدن سؤالات بهتر و کسب دانش عمیق‌تر سوق می‌دهد.
همدلی
همدلی، توانایی درک احساسات و دیدگاه‌های دیگران است. یک طراح UI/UX خوب باید بتواند خود را جای کاربرانش بگذارد و مشکلات آن‌ها را درک کند. این به معنای جمع‌آوری اطلاعات از طریق مشاهده و مصاحبه، و همچنین آمادگی برای به چالش کشیدن فرضیات شخصی است. یک طراح همدل، حتی اگر نتایج تحقیقات با انتظاراتش مغایرت داشته باشد، به داده‌ها پایبند می‌ماند و در طول فرآیند طراحی، از کاربران حمایت می‌کند.
ارتباطات
طراحان UI/UX، در طول روز با مشتریان، همکاران، توسعه‌دهندگان و بازاریابان در ارتباط هستند. مهارت‌های ارتباطی قوی برای انجام تحقیقات، ارائه یافته‌ها و متقاعد کردن دیگران در مورد ایده‌ها و راه‌حل‌ها ضروری است. طراحی UI/UX یک حوزه در حال تکامل است و مهارت‌های ارتباطی مؤثر، به طراحان کمک می‌کند تا در این فرآیند پیچیده، رهبری کنند.
انعطاف‌پذیری
طراحان UI/UX باید انعطاف‌پذیر باشند و بتوانند نظرات خود را کنار بگذارند و به نتایج تحقیقات توجه کنند. آن‌ها باید آماده باشند تا سؤالات باز بپرسند و از اشتباهات خود درس بگیرند. توانایی مقابله با مسائل نامشخص و انطباق با نیازهای در حال تغییر کسب‌وکار، برای موفقیت در این حوزه ضروری است.
روش‌های تقویت مهارت‌های طراحی UI و UX
اگر قصد دارید به عنوان یک طراح UI و UX فعالیت کنید، باید به طور مداوم مهارت‌های خود را تقویت کنید تا در این حوزه موفق شوید. در ادامه، به بررسی روش‌هایی برای ارتقای مهارت‌های طراحی می‌پردازیم:
بازبینی پروژه‌های قبلی
مرور و بازبینی پروژه‌های قبلی، به شما کمک می‌کند تا از اشتباهات خود درس بگیرید و نقاط قوت خود را شناسایی کنید. این فرآیند به شما اطلاعات لازم برای بهبود پروژه‌های آینده و رشد شغلی می‌دهد.
الگوبرداری از طراحان برتر
الهام گرفتن از طراحان موفق، یک روش عالی برای توسعه مهارت‌های طراحی است. با بررسی و تحلیل کارهای طراحان برتر، می‌توانید ایده‌های جدیدی کسب کنید، از سبک‌ها و تکنیک‌های مختلف طراحی آگاه شوید و دامنه‌ی دانش خود را گسترش دهید.
شناخت مخاطبان
برای طراحی یک محصول موفق، باید مخاطبان خود را به خوبی بشناسید. درک اطلاعات جمعیت‌شناختی، نیازها، و موانع پیش روی مخاطبان، به شما کمک می‌کند تا محصولی را طراحی کنید که واقعاً نیازهای آن‌ها را برآورده کند. با تعامل مستقیم با مخاطبان، پرسیدن سؤالات مناسب و مشاهده‌ی نحوه‌ی استفاده‌ی آن‌ها از محصولات، می‌توانید به درک عمیق‌تری از نیازهای آن‌ها برسید.
فریلنسینگ
فریلنسینگ، فرصتی عالی برای کسب تجربه، یادگیری مهارت‌های جدید و افزایش درآمد است. با انجام پروژه‌های مختلف، می‌توانید مهارت‌های خود را تقویت کنید، با مشتریان مختلف آشنا شوید، زمان خود را مدیریت کنید و با چالش‌های متنوع روبرو شوید.
در ایران، پلتفرم‌های مختلفی برای یافتن پروژه‌های فریلنسینگ UI/UX وجود دارد.
بازار کار طراحی UI و UX در ایران
بازار کار طراحی UI و UX در ایران، در حال رشد و توسعه است. با افزایش استفاده از اینترنت و گسترش کسب‌وکارهای آنلاین، تقاضا برای طراحان UI و UX نیز افزایش یافته است. شیوع ویروس کرونا و نیاز به راه‌اندازی کسب‌وکارهای اینترنتی، به رونق این حرفه کمک شایانی کرده است.
میزان درآمد طراحان UI/UX، به عوامل مختلفی مانند سابقه، مهارت، محل کار و نوع پروژه بستگی دارد. طراحان باتجربه و متخصص، معمولاً درآمد بالاتری نسبت به طراحان تازه‌کار دارند. همچنین، طراحان شاغل در شهرهای بزرگ، به طور متوسط درآمد بیشتری نسبت به طراحان شاغل در شهرهای کوچک دارند.
به طور کلی، درآمد طراحان UI و UX در ایران، بسته به نوع همکاری (فریلنسری یا استخدامی) و میزان تجربه، می‌تواند متفاوت باشد. طراحان فریلنسر، معمولاً بر اساس پروژه یا ساعتی کار می‌کنند و درآمد آن‌ها می‌تواند متغیر باشد. طراحان استخدامی، از حقوق و مزایای ثابت برخوردارند. برای اطلاع دقیق از متوسط درآمد، می‌توانید به بررسی آگهی‌های استخدام در سایت‌های کاریابی مراجعه کنید.
در نهایت، هدف طراحان UI و UX، ایجاد تجربه‌ای مثبت برای کاربران است که منجر به افزایش وفاداری آن‌ها به محصولات و برندها می‌شود. در دنیای امروز، کسب‌وکارها اهمیت مشتری‌محوری را درک کرده‌اند و به جای تمرکز بر محصول، به داده‌ها و اصول طراحی UI/UX متکی هستند تا نیازهای مشتریان خود را شناسایی و محصولات و خدمات مناسب را طراحی کنند. طراحان و مدیران این حوزه، نقش‌های حیاتی را در سازمان‌ها ایفا می‌کنند و می‌توانند تأثیر بسزایی در موفقیت کسب‌وکارها داشته باشند.