چرا هزینه ترجمه در ایران کمتر از استانداردهای جهانی است؟
ترجمه، یک حرفه جهانی با تقاضای همیشگی است. افراد زیادی برای یادگیری زبان‌های خارجی وقت می‌گذارند و پس از کسب مهارت، به ارائه خدمات ترجمه می‌پردازند. اما چرا در ایران، دستمزد ترجمه با وجود این تقاضا، همچنان پایین است؟ در این مقاله به بررسی این موضوع می‌پردازیم.
عوامل تاثیرگذار بر هزینه ترجمه
هزینه ترجمه به فاکتورهای متعددی بستگی دارد. در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم، زیرا تمام پروژه‌های ترجمه یکسان نیستند و می‌توانند از متون ساده تا اسناد تخصصی پزشکی متفاوت باشند.
به طور کلی، ۵ عامل زیر بیشترین تاثیر را در تعیین قیمت نهایی یک پروژه ترجمه تخصصی دارند:
زبان مبدا و مقصد
ترجمه برخی از زبان‌ها به دلیل پیچیدگی یا کمبود مترجم متخصص، گران‌تر است. به عنوان مثال، ترجمه از انگلیسی به عربی یا ژاپنی، معمولاً هزینه‌برتر از ترجمه انگلیسی به فارسی یا اسپانیایی است. گاهی اوقات، زبان انگلیسی به عنوان یک واسطه عمل می‌کند و زمان و هزینه را افزایش می‌دهد، به خصوص اگر نیاز به ویرایش توسط یک ویراستار نیتیو وجود داشته باشد. تصور کنید به دنبال مترجمی هستید که بتواند بین زبان ایسلندی و هندی ترجمه کند.
در این شرایط، ارائه دهندگان خدمات زبانی، ابتدا یک مترجم برای ترجمه ایسلندی به انگلیسی پیدا می‌کنند و سپس مترجم دیگری را برای ترجمه انگلیسی به هندی در نظر می‌گیرند که این مترجم دوم، اغلب یک ویراستار بومی نیز هست و می‌تواند متون را با دقت بیشتری ویرایش کند.
فوریت و زمان تحویل
آیا برای ترجمه متن خود عجله دارید؟ اگر پاسخ مثبت است، باید انتظار افزایش قیمت را داشته باشید. زیرا مترجم برای انجام کار شما، باید سایر پروژه‌ها را متوقف یا به تعویق بیندازد. این موضوع، مستلزم صرف زمان و تلاش بیشتر است و طبیعتاً هزینه بیشتری را نیز در پی دارد.
حجم متن
طبیعتاً، حجم متن، تاثیر مستقیمی بر هزینه ترجمه دارد. معمولاً ارائه‌دهندگان خدمات ترجمه، هزینه را بر اساس تعداد کلمات متن مبدا محاسبه می‌کنند. همچنین، ممکن است برای سفارش‌های حجیم، تخفیف‌هایی نیز در نظر بگیرند.
تخصص و دشواری متن
پیچیدگی و تخصصی بودن متن نیز بر هزینه ترجمه تاثیرگذار است. به عنوان مثال، ترجمه یک متن حقوقی تخصصی، به دلیل نیاز به دقت بالا و دانش تخصصی، گران‌تر از ترجمه یک خبر روزنامه‌ای است. بنابراین، هزینه ترجمه به حوزه تخصصی متن و میزان دشواری آن بستگی دارد.
کیفیت ترجمه
نیاز به کیفیت ترجمه برای افراد و اهداف مختلف، متفاوت است. به عنوان مثال، کیفیت مورد نیاز برای یک تولیدکننده دارو، با کیفیت مورد نیاز برای ترجمه اسناد بازاریابی یکسان نیست. به طور کلی، «کیفیت بالا» به معنای عاری از اشتباه بودن است. برای رسیدن به این هدف، مترجمان اغلب از خدمات ویراستاری بومی استفاده می‌کنند. بازخوانی و تصحیح متن توسط یک ویراستار متخصص، به افزایش کیفیت ترجمه کمک شایانی می‌کند.
چرا هزینه ترجمه در ایران پایین است؟
تاکنون با عوامل موثر بر هزینه ترجمه آشنا شدیم. اما سوال اینجاست که چرا با وجود درآمد بالای ترجمه در سطح جهانی، در ایران هزینه ترجمه در مقایسه با سایر کشورها پایین‌تر است و درآمد چندانی نصیب مترجمان نمی‌شود؟
یکی از دلایل اصلی، عدم همگامی با پیشرفت‌های علمی و صنعتی جهانی است. به این معنا که استفاده از دانش روز دنیا و متون تخصصی در زمینه‌های مختلف، هنوز به اندازه کافی در کشور ما جا نیفتاده است.
بسیاری از تولیدکنندگان، صنعتگران و دانشگاهیان، هنوز به اهمیت استفاده از ترجمه متون تخصصی پی نبرده‌اند. همچنین، تحریم‌های بین‌المللی و محدودیت ارتباطات با سایر کشورها، بی‌تاثیر نبوده است.
به طور خلاصه، مهم‌ترین عامل در پایین بودن هزینه ترجمه در ایران، کمبود تقاضا برای ترجمه متون است. تا زمانی که ارزش ترجمه در جامعه درک نشود و تقاضا برای آن افزایش نیابد، هزینه‌ها نیز به مقدار واقعی خود نخواهند رسید. البته، وجود مترجمان زیاد به ویژه در زبان‌هایی مانند انگلیسی، نیز در پایین نگه داشتن قیمت‌ها بی‌تاثیر نیست.